Kriza ekonomike që ndoqi pandeminë e muajit mars ngriti shqetësime se sektori bankar i vendit do të përballej me një krizë të re, të papritur, pa kapërcyer ende plotësisht efektet e krizës së gjatë ekonomike. Deri tani, të dhënat tregojnë se sektori bankar është ndër aktivitetet që e menaxhoi më mirë krizën, duke vazhduar rritjen e aktiveve, kredisë dhe depozitave, duke mbajtur nën kontroll kreditë me probleme dhe duke ruajtur përfitueshmërinë.
Mbështetur në treguesit kryesorë financiarë, sipas Standardeve Ndërkombëtare të Raportimit Financiar, të publikuar nga Shoqata Shqiptare e Bankave, sistemi bankar u rrit me afërsisht 7% vitin e kaluar. Në fund të vitit 2020, aktivet e sektorit bankar arritën në 99.2% të PBB-së (mbështetur në vlerësimet tremujore të INSTAT), në rritje të ndjeshme nga niveli prej 88.5% i një viti më parë. Ky është rezultat i një viti në rritje pozitive, ndërkohë që ekonomia pësoi tkurrjen më të fortë në 23 vjet.
Portofoli neto i kredisë regjistroi rritjen më të shpejtë që nga viti 2014 dhe arriti një vlerë sa rreth 36.1% e PBB-së, nga 32.9% një vit më parë. Fitimi i sektorit bankar, në vlerë absolute, ishte pothuajse në të njëjtën vlerë me vitin e kaluar dhe pranë niveleve më të larta të dekadës së fundit. Pavarësisht rezultateve të mira të vitit 2020, është herët për të thënë nëse bankat e kanë kaluar sprovën e pandemisë e COVID-19.
Për shkak të mbështetjes me masa rregullatore të përkohshme, përcjellja e efekteve të krizës do të jetë më e vonuar në kohë, ndoshta duke nisur nga mesi i këtij viti. Bankierët janë optimistë se ky efekt do të jetë i përkohshëm dhe i menaxhueshëm, por në thelb, do të varet shumë nga shpejtësia e rimëkëmbjes së ekonomisë reale.
Burimi: Shoqata Shqiptare e Bankave, INSTAT
Sistemi “përsërit” fitimin e 2019-s
Rezultati i përbashkët i 12 bankave të sistemit për vitin 2020 ishte fitimprurës në vlerën e 14.1 miliardë lekëve, pothuajse në të njëjtin nivel me vitin 2019. Kjo shifër është gjithashtu pranë niveleve më të larta të fitimit të regjistruar, sipas IFRS në dekadën e fundit. Sipas standardeve të mbikëqyrjes së Bankës së Shqipërisë, fitimi neto për vitin 2020 ishte rreth 16.9 miliardë lekë, 15% më pak krahasuar me vitin e mëparshëm.
Burimi: Shoqata Shqiptare e Bankave, Banka e Shqipërisë
Njëlloj si vitin e kaluar, dhjetë prej bankave raportuan fitime, ndërsa vetëm dy, Procredit Bank dhe Banka e Bashkuar e Shqipërisë, e mbyllën vitin me humbje. Shtatë banka shënuan rezultat financiar me përmirësim krahasuar me vitin e kaluar, ndërsa pesë prej tyre pësuan rënie të tij.
Banka me fitimin më të lartë, edhe për vitin 2020, ishte BKT, në vlerën e 6.2 miliardë lekëve, e ndjekur nga banka OTP, me 1.52 miliardë lekë dhe Raiffeisen, me 1.49 miliardë lekë. Krahasuar me një vit më parë, banka me rritjen më të lartë të fitimeve ishte ABI Bank, me pothuajse 70%, e ndjekur nga Tirana Bank, me 67% dhe BKT, me 16%.
Vlen të thuhet që në vitet e fundit ka një tendencë të një shpërndarje më të mirë të fitimit të sektorit mes bankave të ndryshme. Për herë të parë, numri i bankave që arritën një fitim më të lartë se 1 miliard lekëve arriti në gjashtë, që përfaqësojnë gjysmën e bankave të sektorit. Nëse fitimet, sipër këtij kufiri, historikisht kanë qenë “monopol” i bankave të mëdha, me të paktën 10% pjesë tregu, në vitet e fundit, fitimet e këtij rendi po arrijnë edhe disa banka të përmasave të mesme, si OTP apo ABI Bank.
Burimi: Shoqata Shqiptare e Bankave
Rritja e eficiencës së bankave të mesme duket qartë edhe në teknikat relative të matjes së fitimit ose treguesit e rentabilitetit. Në terma të kthimit nga kapitali, banka më fitimprurëse për të dytin vit radhazi ishte OTP Albania, me 17.12%, e ndjekur nga Banka Kombëtare Tregtare, me 13.62%, Banka Amerikane e Investimeve me 13.6% dhe Banka e Parë e Investimeve (Fibank) me 11.15%. Bankat e tjera kanë kthime njëshifrore, por përgjithësisht me një tendencë përmirësimi në kohë.
Në terma mesatarë, kthimet nga kapitali që siguron sektori bankar shqiptar nuk do të ishin shumë të lakmueshme nga investitorët
faxweb
