Në Romë është nënvlerësuar fuqia e mafias shqiptare, pohon eksperti i kriminalistikës Vincenzo Musacchio për Rai News.
“Sot ata veprojnë në terren duke alternuar dhunën me korrupsionin, janë diskretë dhe të orientuar drejt tregut, pra shumë të vështirë për t’u luftuar. Kushdo që mendonte se ishin vetëm të dhunshëm, të shëmtuar dhe të ndyrë e kishte gabim. Ata janë inteligjentë, të këqij dhe oportunistë”.
A ekziston mafia shqiptare në Romë?
“Jo vetëm që ekziston, por në Qytetin e Përjetshëm tani nuk po luan më rol si ndjekës si në të shkuarën. Të shtënat në plazhin e Romës (Torvaianica) të ndodhura më 20 shtator 2020, për ata që studiojnë fenomenet e mafias, kanë një kuptim të saktë. Klanet shqiptare duan të numërojnë më shumë në tabelën kriminale të shahut të Qytetit të Përjetshëm. Kanë kaluar rreth dy vjet nga atëherë dhe tani. Mafia shqiptare është e implikuar edhe në ekzekutimin e Fabrizio Piscitelli, i njohur si Diabolik, i vrarë me një goditje të vetme në kokë teksa ishte ulur në një stol në Romë. Jemi përballë ekzekutimeve për t’u dukur. Sinjali është i qartë: edhe ne ekzistojmë! “
A po kolonizojnë klanet shqiptare kryeqytetin?
“Nuk mendoj se mund të flasim për kolonizim por sigurisht në Romë mafia shqiptare numëron më shumë se në të shkuarën. Ndërsa më parë ata kontrollonin sheshet e tregtimit, sot i furnizojnë me drogën e tyre, atë të prodhuar dhe të paketuar në Shqipëri dhe të gatshme për përdorim në Romë dhe provincën e saj. Nuk është më një territor ku para se të vrisnin shqiptarët duhet të kishin kërkuar leje. Pas boshllëqeve të fundit në pushtet dhe aleancave të reja mes klaneve italiane dhe shqiptare, sot ata mund të derdhin gjak dhe të mos kenë frikë nga reperkusionet brenda klaneve, pra nga kryengritjet e qytetarëve, apo edhe nga vëmendja mediatike. Ato janë të pranishme në disa rrethe historike: nga Primavalle, në Ponte Milvio, San Basilio deri në bregdetin Ostiense.”
Çfarë nënkuptonin ekzekutimet e Fabrizio Piscitellit, i njohur si Diabolik, të “Passerotto” Shehaj Selavdi dhe të Adrian Paskut, me sa duket nga shqiptarët?
“Shqiptarët përdorin metodat e vjetra dhe fillimisht shënjojnë territorin e tyre me armë dhe dhunë, më pas korruptohen dhe hyjnë në aleanca. Roma rrezikon vërtet dominimin e këtyre mafiozëve të rinj. Mund të ketë gjithashtu një larje hesapesh të re të lëshuar nga ato klane që nuk do ta pranojnë me dëshirë një hegjemoni të tillë. Janë ‘ndrine’ kalabreze, Camorra napolitane… dhe sicilianja Cosa Nostra, të cilët mund të reagojnë nëse çështjet e tyre do të viheshin në dyshim ose do të zvogëloheshin. Ndrangheta, Camorra dhe Cosa Nostra nuk e pëlqejnë më menaxhimin ushtarak dhe të dhunshëm të biznesit. Mendimi im për këtë çështje, megjithatë, është se këto vrasje janë tregues të vendbanimeve të reja kriminale. Nuk pati asnjë hakmarrje pas këtyre ekzekutimeve flagrante. Kjo do të thotë se vrasjet kanë qenë të përshtatshme edhe për klanet e tjera që vepronin në Romë.”
Pse mafia shqiptare është bërë kaq e fuqishme edhe në Romë?
“Mafiat shqiptare janë bërë shumë më të fuqishme se në të shkuarën falë prodhimit dhe trafikut të drogës në të gjithë Evropën. Pas vitesh prezence dhe aleancash në territorin romak, fuqia e tyre është forcuar në mënyrë të konsiderueshme, sepse prodhojnë dhe shesin drogë dhe për rrjedhojë nxjerrin fitime të mëdha. Furnizimet vijnë direkt nga Shqipëria nga ku menaxhohen edhe sheshet e mëdha romake tregtare dhe ngarkesat furnizohen dhe kontrollohen. Kalabrezët, Kampania dhe Siçilianët – të cilëve u furnizojnë drogën me çmime të pakrahasueshme, duke mbajtur tashmë monopolin absolut të trafikut – kanë vendosur në të kaluarën dhe në të tashmen pakte jo luftarake me shqiptarët. Krerët e klaneve mbeten në Shqipëri ku legjislacioni antimafia i favorizon.”
A do të qëndrojnë këto marrëveshje?
“Besoj se jo vetëm do të rezistojnë por do të konsolidohen edhe sepse politika fatkeqësisht ka mbetur dhe mbetet e palëvizshme duke lejuar që këto fenomene të rriten deri në atë pikë sa të bëhen jo më infiltrime, por rrënjë të vërteta. Roma është tashmë në fakt edhe toka e mafies shqiptare. Dominimi i tyre rrezikon të përhapet si zjarr i egër.”
Çfarë e dallon mafien shqiptare nga ato italiane?
“Kapaciteti kriminal i kësaj mafie është mbresëlënës, pasi arrin të përziejë karakteristikat “tradicionale” (disiplinë të ngurtë të brendshme, mbyllje ndaj palëve të treta, papërshkueshmëri, besueshmëri dhe potencial të lartë frikësimi) me elementë “modern” (transnacionalitet, ngulitje ekonomike dhe kontakte të ngushta me politikë). Fuqia e tyre ekonomike dhe ushtarake vjen pothuajse tërësisht nga prodhimi dhe trafikimi i drogës. Sipas DIA, krimi i organizuar shqiptar mbetet një nga organizatat e huaja më aktive, më të rrezikshme dhe më të degëzuar në të gjithë Italinë (Raporti DIA, 2021). “
Cilat janë marrëdhëniet midis klaneve shqiptare dhe atyre që i përkasin familjeve Casamonica, Spada dhe Di Silvio, që veprojnë mbi të gjitha në bregdetin romak?
“Pjesërisht, hetimi nga Rosi i Karabinierëve të Romës i quajtur “Mondo di Mezzo” e shpjegoi. Në atë kohë, ishte viti 2015, flitet tashmë për një grup kriminal të kryesuar nga Fabrizio Piscitelli dhe që përfshinte nënshtetas shqiptarë ( Elvis Demce) dhe anëtarë të klanit Casamonica (Salvatore Casamonica) që hynë në një aleancë mafioze për romakët nga bregdeti i Ostias. Sot gjërat kanë ndryshuar. Shqiptarët kanë drogë, kanë forcë dhe fuqi zjarri, e dinë mirë gjuhën, e njohin mirë territorin dhe dinë të lëvizin. Klanet e bregdetit romak, megjithatë, varen nga droga e tyre si nga sasia ashtu edhe nga komoditeti dhe kjo i vë shqiptarët në një pozitë superiore. “
A mund të ishte shmangur e gjithë kjo në të kaluarën?
“Mësuesi im Antonino Caponnetto do të kishte thënë: gropat janë plot me prapambetje! Sot, për fat të keq, bëhet realitet ajo që kam shkruar mbi tre vjet më parë, kur theksova rrezikun e mafias shqiptare dhe thashë se në Romë ato nuk përfaqësonin një fenomen margjinal. Ditët e fundit kemi kuptuar, në kurrizin tonë, se në vend të kësaj ata zënë një rol qendror në tabelën e shahut të krimit të organizuar romak.”
Çfarë mund të bëhet në vend të kësaj në të tashmen?
“Sistemi represiv duhet të jetë shumëdimensional: ndërhyrje të policisë në sferën ekonomike, operacione të specializuara të policisë gjyqësore, arrestime të të arratisurve, sekuestrime dhe konfiskim të pasurive mafioze, aksione kapilare për të kontrolluar territorin. Me pak fjalë, shteti duhet të bëjë të ndjeshme praninë e tij. Faza parandaluese, nga ana tjetër, besoj se duhet të nisë nga një zgjim i ndërgjegjes civile të romakëve, e cila duhet të fillojë të marrë formë me një lëvizje kundër mafies dhe kundërvënie të mafias. Në Romë është e nevojshme të fillohet një punë intensive edukimi mbi ligjshmërinë dhe rritjen e ndërgjegjësimit qytetar në shkolla dhe në shoqërinë civile, duke përfshirë mbi të gjitha brezat e rinj. Unë besoj se fjalët e mëposhtme të Giovanni Falcone nuk janë kurrë më të vlefshme se për Romën në këtë moment: “Ne harrojmë se suksesi i mafias është për shkak të të qenit modele fituese për njerëzit. Dhe se shteti nuk do t’ia dalë derisa të bëhet model fitues. Në Romë dhe Romakët në këtë moment duhet të ndjejmë fort praninë e shtetit.”
Vincenzo Musacchio, ekspert i kriminalistikës, jurist dhe bashkëpunëtor në Institutin Rutgers për Studime Anti-Korrupsion (RIACS) në Newark (SHBA). Studiues në Shkollën e Lartë të Studimeve Strategjike mbi Krimin e Organizuar të Institutit Mbretëror të Shërbimeve të Bashkuara në Londër.
Gjatë karrierës së tij ai ishte nxënës i Giuliano Vassallit, mik dhe bashkëpunëtor i Antonino Caponnetto-s, gjykatës italian i njohur për drejtimin e grupit anti-mafia me Falcone dhe Borsellinon në gjysmën e dytë të viteve 1980. Sot ai është një nga studiuesit më të akredituar të mafias së re transnacionale, studiues autoritar në një nivel ndërkombëtar të strategjive për të luftuar krimin e organizuar. Autor i një sërë esesh dhe i një monografie të botuar në pesëdhjetë e katër shtete të shkruar me Franko Robertin me titull “Lufta kundër mafias së re e luftuar në një nivel transnacional”.
