Sëmundjet kardiovaskulare (CVD) janë shkaku kryesor i vdekjes dhe paaftësisë në botë, me mbi 17.5 milionë të vdekur çdo vit. Vdekshmëria më e lartë është nga sëmundja ishemike e zemrës (sulmi në zemër) dhe sëmundja cerebrovaskulare (goditja në tru).
Lajmi i mirë është se shumica e sëmundjeve kardiovaskulare mund të parandalohen duke shmangur faktorët e rrezikut, të tilla si pirja e duhanit, dieta e keqe dhe aktiviteti i pamjaftueshëm fizik, deri në 80 për qind të vdekjeve të parakohshme, sipas CNIPH.
Megjithëse simptomat e një sulmi në zemër mund të jenë të theksuara dhe të qarta sidomos te burrat, ndonjëherë trupi ofron të dhëna më të ndërlikuara për të treguar se diçka nuk shkon me zemrën.
Këto janë disa nga simptomat më të shpeshta, por duhet të keni parasysh se këto simptoma mund të tregojnë një numër sëmundjesh të tjera ose lodhje të trupit, në mënyrë që diagnoza e saktë të jepet vetëm nga një mjek.
Ndjenja e lodhjes
Manifestohet jo vetëm si lodhje e shkaktuar nga mungesa e gjumit, por si lodhje ekstreme. Lodhja është e ngjashme me atë të gripit, me ndryshimin që nuk ndalet kurrë. “Shumë gra e injorojnë këtë simptomë sepse supozojnë se nuk kanë nevojë t’i kushtojnë vëmendje të veçantë dhe se është kalimtare”, thotë për Health Suzanne Steinbaum, një kardiologe pranë Institutit të Sistemit Kardiovaskular në Spitalin Lenox Hill në Nju Jork.
Steinbaum shpjegon se lodhja ndodh si rezultat i mungesës së oksigjenit. “Zemra lufton dhe tendoset për të dhënë oksigjen në trup”, tha ajo. Nëse kjo është e vetmja simptomë që keni, mos përfundoni menjëherë se keni probleme me zemrën.
Këmbë të ënjtura
Ënjtja e këmbëve mund të ndodhë për një numër arsyesh të tilla si shtatzënia, venat me variçe (të cilat duken keq por nuk janë të rrezikshme) ose gjatë udhëtimeve kur keni lëvizshmëri të kufizuar. Këmbët e fryra mund të jenë një shenjë e dështimit të zemrës, një gjendje kronike në të cilën zemra pompon gjak në mënyrë joefikase. “Ënjtja mund të ndodhë edhe kur valvula e zemrës nuk mbyllet normalisht”, thotë Michael Miller, mjek pranë Shkollës së Mjekësisë në Universitetin e Maryland.
Miller gjithashtu deklaron se ënjtja mund të shkaktohet edhe nga disa ilaçe për presionin e gjakut dhe diabetin. “Ënjtja e këmbëve e shoqëruar me zemrën zakonisht shoqërohet me simptoma të tjera që përfshijnë gulçim dhe/ose lodhje”, thotë Miller. Nëse i keni këto simptoma, sigurohuni që të shihni një mjek.
Dhimbje ekstreme gjatë ecjes
Nëse muskujt e kofshës dhe këmbës kanë ngërç gjatë ngjitjes, ecjes ose lëvizjes dhe ndiheni më mirë kur jeni në pushim, mos ia atribuoni moshës (nëse jeni më i vjetër) sepse mund të jetë një shenjë e grumbullimit të pllakave në arteriet tuaja (sëmundja e arteries periferike). Është një gjendje që zhvillohet gradualisht, derisa ngushtimi i enëve të gjakut çon në dhimbje dhe ngërçe të shkaktuara nga mungesa e ushqyesve dhe oksigjenit.
Miller thotë se gjendja shoqërohet me një rrezik më të lartë të sëmundjes së zemrës, por gjithashtu se po trajtohet me shumë sukses. “Ndiheni i trullosur ose keni dhimbje koke. Kjo është një nga ato simptoma që mund të shoqërohet me një sërë shkaqesh. Kjo simptomë mund të shkaktohet nga dehidrimi ose ngritja e papritur. Disa arsye të tjera janë efektet anësore të ilaçeve, problemet e veshit të brendshëm, anemia ose problemet e rralla, por edhe të zemrës. Kjo gjendje mund të shkaktohet nga bllokimet në arterie”, thotë Miller.
Ju zihet fryma edhe pse jeni në formë
Pavarësisht ngasjes së biçikletës ose ushtrimeve të rregullta, ju merrni frymë kur ecni ose ngjitni shkallët. Mund të jetë astma, anemia, infeksioni, dhe rrallë një problem me valvulën e zemrës dhe aftësinë e saj për të pompuar gjak. “Grumbullimi i lëngjeve që prek anën e majtë të zemrës mund të shkaktojë një fishkëllimë që simulon astmën bronkiale”, thotë Miller. Meqenëse ushtrimet mund të forcojnë zemrën tuaj, kontrolloni këtë simptomë në mënyrë që të mos ndërhyni në aftësinë tuaj për të ushtruar mirë.
Dëgjoni rrahjet e zemrës suaj natën kur shtriheni në shtrat
“Disa pacientë me valvula të dëmtuara të zemrës mund të dëgjojnë rrahjen e zemrës ndërsa bien të flenë”, thotë Miller. Dhe ndërsa disa pacientë përshtaten me tingullin dhe shpesh thjesht ndryshojnë pozicionin e tyre të gjumit në mënyrë që të mos e dëgjojnë atë, kjo nuk do të thotë që duhet të injorohet. Nëse dëgjoni një rrahje zemre mund të jetë një shenjë e presionit të ulët të gjakut, sheqerit të ulët të gjakut, anemisë, efekteve anësore të ilaçeve, dehidrimit dhe shkaqeve të tjera.
